Bası yaraları dediğimiz yatak yaraları olarak adlandırılan yaralardan bahsetmek istiyorum. Öncelikle savaşın/şiddetin her türlüsüne lanet olsun demek istiyorum bir millet üzerindeki bu ağır yaralar nasıl geçecek. Ne gibi izler kalacak bilemiyorum.
***Yara oluşumu yaşlanmanın bir parçası değildir kızarıklıkları önemseyin! Müdahale edin/ettirin!
Bası yaraları uzun süre yatağa bağımlı kişilerin en önemli sorunlarından birisidir. Vücutta kemik çıkıntılar üzerinde basınca maruz kalan yumuşak dokularda oluşur.
Ani hastalık durumlarında hareket kısıtlılığı ve güçsüzlük de varsa ve bireye uygun pozisyon verilmiyor/verilemiyorsa sürekli basıya bağlı olarak ortaya çıkar. Ağır durumlarda yoğun bakım yatışları sonrası maalesef ortaya çıkabilmektedir.
Yaşlı bireyler yatalak olsa bile yatak içinde vücudunun hareketlerini sağlayabildiği sürece, kemiklerin sivrileştiği bölgeler havalanabileceği için yara oluşumu gecikir. Bu hareketler yaşlının kendisi tarafından yapılamıyorsa bakım veren; yaşlısı ve kendi konforu için bu görevi yapmalıdır.
***Sadece havalı yataklarla yarayı önleyemez/iyileştiremezsiniz pozisyon vermeyi ihmal etmeyin!
Sürekli basınç, hareketsizlik, beslenme bozuklukları, kas kütlesinin azalması ile iç içedir. Bası olan bölgede kanlanma azalmasına bağlı dokunun oksijenlenmesinin bozulması ve zarar görmesiyle oluşur. Dramatik olarak kısa bir sürede oluştuğu gibi doğru yaklaşımlarla belirli bir bakım periyodu sonrası tamamen iyileşebilir.
Yara başlangıcı genelde durum ağırlığı, bakım verendeki öngörü eksikliği ve yetersizlik kaynaklı olur. Başladıktan sonra kulaktan dolma ve özensiz tedavi yöntemleri de sürecin yanlış yönetilmesine sebep olacaktır. En önemli görev dokuya basıyı engellemektir. Bunu sık sık ve doğru pozisyon vererek aşabilirsiniz. Vücudun her bölgesinin sürekli bası maruziyetine bırakılmaması önemlidir. Öncelikle iyileştirme hedeflenmelidir.
***Bana iyi geldi sende kullan denilen ürünlerden kaçının!
Pozisyon vermek kadar yarayı temiz tutmak ve doku oluşumunu destekleyecek ve hızlandıracak beslenmeyi kontrol almak, kansızlık, hormonal bozukluklar gibi sebepleri ortadan kaldırmaktır. Kas kütlesini arttıracak hekiminizin önereceği besinler, takviye gıdalar, ilaçları kullanmak faydalı olabilir.
***Cildi nemli tutmak için sıvı alımına, doku iyileşmesi için beslenmeye dikkat edin!
Pozisyon verirken, kremler sürülürken ya da temizlik yapılırken ki yaklaşıma da dikkat etmek gerekir. Gücünüzün yetmediği yakınınızı tek başınıza pozisyon vermeye zorlarken ciltte sürtünmeler yaratarak yara veya çevresini daha kötü duruma getirebilirsiniz. Destek alın. Size fiziksel ve mental olarak iyi hissettirecek bir destekçiniz işinizi kolaylaştıracaktır.
Yüzeysel yaralar basit önlemlerle kontrol altına alınabilir. Enfekte, derin ve ileri boyuttaki yaralar için uygulamalar hekiminiz ya da yara bakım uzmanlarıyla değerlendirilerek yapılmalıdır.
***Size iyi görünen bir yara sandığınızdan kötü olabilir. Ya da kötü gördüğünüz bir yara görüntüsü iyileşme bulguları içeriyor olabilir.
Kurumumuzda harika bir ekiple ilimizdeki yara bakım uzmanları önerileri ve kontrolleri iş birliği içinde harika sonuçlar elde edebilsek de bazen sağlık durumu elvermediği zaman belirli yara oluşumlarını uzun süre takip etmek durumunda da kalıyoruz. Bazı hastalıklarda pozisyon verme sorunları yaşanabileceği için yara oluşmadan alınacak önlemler çok daha faydalı olacaktır. Yatak içi egzersizler, beslenme takibi ve koruyucu merhemler yaralar oluşmadan gündeme gelmelidir.
***Unutmayın yara bilinçli ve özverili uygulamalarla ek hastalıklar da yoksa başlangıçta erken müdahalelerle tamamen tedavi edilebilir bir durumdur. Yarayı önemseyin ;)
