HABER: AYŞE YILMAZ
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği’nden 2004 yılında ÇED kararı ile Aydın’ın Söke ilçesinde feldspat, kuvars ve kuvarsit cevheri ocağı açan Kale Gruba ait Kale Maden Şirketi kapasite artışı için geçtiğimiz yıl yeniden bakanlığın kapısını çalmıştı. Bakanlık, şirketin talebini kabul ederek’ ‘ÇED olumlu’ kararı verdiğini ilan etmişti. Bakanlığın kararı bölge halkı tarafından yargıya taşınmış, açılan dava sonucunda Aydın 2’inci İdare Mahkemesi ÇED kararını iptal etmişti. Kararda çevredeki zeytinlikler gerekçe gösterilerek “Bu durumda, işleme konu proje sahası içerisinde ve bu sahaya 3 kilometrelik mesafede zeytinlik alanlar bulunduğu ve söz konusu zeytinliklere zarar vermeden, toz ve duman çıkarmayacak şekilde patlatmalı açık işletme yöntemi uygulanan madencilik faaliyetinde bulunulmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğu, proje konusu maden ocağının 3573 sayılı Kanun uyarınca zeytinlik sahalara 3 kilometreden daha kısa mesafede kurulması mümkün olmayan tesislerden olduğu anlaşılmakla dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.” denilmişti. Danıştay 6’ıncı Dairesi de yerel mahkemenin kararını onamıştı.
8 ADET POLİGON SAHASI 3'E DÜŞÜRÜLDÜ
Ancak şirket 2009/7 sayılı ÇED genelgesi doğrultusunda proje tanıtım dosyasında düzenleme yaparak yeniden Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na başvurdu. Şirketin son başvurusunda 8 adet poligon sahası 3’e düşürülürken ÇED alanı ise 335 hektardan 179 hektara düşürüldü. Yine üretim kapasitesi de 1 buçuk milyon tondan 742 bin bin 500 tona indirildi.
48 PATLATMA İŞLEMİ UYGULANACAK
Poje alanı Aydın-Muğla-Denizli Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planına göre orman sayılan alanlar ve tarım alanları içerisinde kalıyor ancak projedeki değişikliklere rağmen ocak alanlarının yakın çevresinde çok sayıda zeytinlik arazi bulunuyor. Proje sahasında ayda 4 yılda ise 48 patlatma işlemi uygulanacak ve her patlatmada 101 dinamit ateşlenecek. Ocak alanlarında saatte 32 kilogram toz havaya karışacak. Şirket, bölgedeki zeytinliklerin kamulaştırılması için de izin isteyecek. Proje tanıtım dosyasında şu ifadeler yer aldı: Faaliyetin zeytinlik alanlarına etkisinin değerlendirilmesine yönelik hazırlanan Akademik Raporda zeytincilik faaliyetlerinin bölgesel olarak etkilenmemesi için alternatifler üzerinde çalışmalar yürütülmüş ve iptale esas ÇED Raporunda yer alan 5 adet poligonun projeden çıkartılması sağlanmış ve yapılan modelleme yeni durumu içerecek şekilde gerçekleştirilmiştir. Proje sahası etrafında zeytin ağaçlarının taşıma yapılması durumları kanun ve yönetmelikler çerçevesinde T.C. Aydın Valiliği İl Tarım ve Orman Müdürlüğünün görüşleri doğrultusunda değerlendirilecektir. Alan içerisinde zarar görmesi muhtemel zeytin varlığı olması durumunda ise 03.04.1996 tarih ve 22600 sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren “Zeytinciliğin Islahı Yabanilerinin Aşılattırılmasına Dair Yönetmelik”in 23. Maddesinin (b) bendinde yer alan “Bakanlıklarca (Değişik ibare:RG-12/4/2012-28262) kamu yararı kararı alınmış plan ve yatırımlar,” hükmü dikkate alınarak T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına kamu yararı kararı ile ilgili olarak gerekli başvurunun yapılması ve kamu yararı kararının alınması sağlanacaktır.
LATMOS (BEŞPARMAK) DAĞLARI
Proje sahası Aydın ve Muğla sınırları içerisinde yükselen, antik çağdaki adı Latmos olan Beşparmak Dağları’nda yer alıyor. Arkeolojik olarak çok önemli olan dağ, Neolitik dönemden Osmanlılara kadar izler taşır. Yakın zamandaki önemli prehistorik keşiflerden olan kaya resimleri M.Ö 6.000-5.000 yıllarına tarihlenmektedir. Tespit edilen 170 resimde av ve hayvanlar yerine, çoğunlukla insan çizilmiştir. İnsanlar tek tek değil, aileyi anımsatacak şekilde çizilmiştir. Bu kaya resimleri resim dili ve konusu açısından dünya kaya resimleri arasında önemli bir yere sahiptir. Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu 18.10.2012 tarih ve 1029 Sayılı Kararı ile toplam 9 adet kaya resmi ve kutsal alandan oluşan korunması gerekli kültür varlığını, 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında tescil ederek, çevreleri 5 ayrı alansal bölgeye ayrılarak I. Derece Arkeolojik Sit ilan etti. Söke İlçesine bağlı Karakaya Köyü bölgesinde; Göktepe Kutsal Alanı ve Kaya Resmi, Karadere Kutsal Alanı ve Prehistorik kaya resimleri, Kavalan, Kovanalan ve Bozalan prehistorik kaya resimleri tescil edilerek, 1. Derece Arkeolojik Sit ilan edilerek koruma altına alındı.
