HABER: TUĞBA AYDIN
Aydın ve Muğla sınırları içerisinde yer alan ve binlerce yıllık geçmişiyle ülkenin en önemli doğa, kültür alanlarından biri olan Latmos’ta, vahşi madencilik faaliyetlerine karşı açılan davaların ikisi için bilirkişi tarafından keşif ziyareti gerçekleştirildi. Keşif ziyaretine bilirkişi heyetinin yanı sıra Latmos Platformu, Çavdar ve Güzeltepe sakinleri, Aydın Ekoloji ve Yaşam Platformu (AYEP), Çine Yaşam Platformu (ÇİYAP), Kuşadası Çevre Platformu ve çok sayıda çevre savunucusu katıldı. Alanda ÇED gerekli değildir kararlarının hukuka ve yaşam hakkına aykırı bir şekilde verildiği ve binlerce yıllık arkeolojik sit alanlarının orman vasfına dönüştürülerek vahşi madenciliğine açıldığı yönündeki bilgileri heyete sunan çevreciler, bazı madencilik faaliyetlerinin ise ruhsatsız bir biçimde gerçekleştirildiğini aktardı.
Keşif sonrası Latmos Platformu tarafından yapılan açıklamada detaylı bilgilere yer verildi. Yapılan açıklamada, “Aydın ili, Söke ilçesine bağlı Çavdar Mahallesi Kocakovalık Mevkii'nde Kormad Madencilik Şirketi’nin S.46873 nolu ruhsat sahasında gerçekleştirmek istediği “IV. Grup (Kuvars) Maden Ocağı Kapasite Artışı Projesi” için verilmiş, 26.05.2023 tarihli “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararı ile yine Söke ilçesine bağlı Çavdar ve Yeşilköy Mahalleleri’nde Kale Maden Şirketi’nin “RN:42444 Ruhsat Nolu Saha Feldispat, Kuvars ve Kuvarsit Ocağı Kapasite Artış Projesi” için verilmiş 21.06.2023 tarihli “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” kararına ilişkin iki dava kapsamında, dün (08.01.2024) Çavdar Mahallesi çevresinde, hakim ve 5 bilirkişiden oluşan heyet keşif ziyareti gerçekleştirdi. Çavdar eski muhtarı İhsan Garagöz’ün davacı olduğu, avukat Hicran Danışman ve hukukçu Mehmet Çilsal ile Latmos Platformu olarak açtığımız davaların ilkinde, davalı Kormad Şirketi’nin proje tanıtım dosyasından alınan bilgilere göre, hem alan hem de kapasite artışı gerçekleştirmek istediği görülmekte olup, yalnızca 2,67 ha’lık alan artışı ile üretimini 35 kat arttırmayı planlayan şirketin, yıllık 900.000 m3 pasa atığı oluşturacağı anlaşılmakla beraber ÇED gerekli değildir kararının yerinde olmadığını savunmaktayız” ifadeleri kullanıldı.
“ARKEOLOJİK SİT ALANLARI SINIRLARI İLE BİTİŞİK”
Bölgenin kültür ve doğal anlamda sahip olduğu zenginliklerin görmezden gelindiğinin belirtildiği açıklamada, “Bununla beraber, S.46873 no’lu ruhsat alanının tescilli Çatıdındere 1.Derecede Arkeolojik Sit Alanı sınırları ile bitişik, etkileşim sahasıyla ise örtüştüğü görülmekle beraber, rağmen proje tanıtım dosyasında, Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’nün görüşüne dahi başvurulmayarak, proje yakınında korunması gereken alanlar olmadığı iddia edilmiştir. Ayrıca proje kapsamında ilgili kurumlardan alınması gereken ÇED görüşlerinin eksik, çelişkili veya yetkisizlik nedeniyle geçersiz olduğu anlaşılmaktadır. Diğer bir davada ise, davalı Kale Maden Şirketi’nin, Söke’ye bağlı iki mahallede 179,872 ha’lık alan artışı ile 3 adet poligonda hedeflenen yıllık 742.500 ton feldispat, kuvars ve kuvarsit üretimini konu alan kapasite artışına verilen ÇED olumlu kararına itiraz etmekteyiz. Proje kapsamındaki 3 poligondan 2’sinin Çavdar Mahallesi’nde bulunmasına ve toplam poligon alanının Yeşilköy Mahallesi’nde planlanan poligon alanının 9 kat büyük olmasına rağmen, projenin ÇED raporunda Çavdar Mahallesi’nden çok daha az bahsedildiği, ÇED toplantısının Yeşilköy Mahallesi’nde yapılarak, projeden daha fazla etkilenecek olan Çavdar halkının yeterli ve etkin şekilde bilgilendirilmediği anlaşılmaktadır”
“İŞLETME İZNİ OLMADAN FAALİYETTE BULUNMUŞ”
Maden şirketlerinden birinin işletme izni olmadan alanda faaliyet gösterdiğinin aktarıldığı açıklamada “Öte yandan, çevre düzeni planına göre, “orman alanı”, “mera alanı”,“tarım arazisi ve sulama alanı” vasıflı oldukları belirtilen, ayrıca ÇED raporunda hiç bahsedilmese de Çavdar Çatıdındere 1.Derece Arkeolojik Sit Alanı ve etkileşim bölgesinde bulunan söz konusu alanda madencilik yapılması hukuken asla mümkün değildir. Bunlardan daha vahimi ise, Kale Maden’in 13.09.2015 yürürlük tarihli İşletme Ruhsatı’na ilişkin güncel ve geçmiş ÇED raporlarında işletme izni konmadığı görülmüş, şirketin bugüne kadar işletme izni olmaksızın faaliyette bulunduğu anlaşılmıştır. Projenin ÇED raporunda, yine ÇED yönetmeliği hükümleri doğrultusunda bulunması gereken noter onaylı ve imzalı bir taahhütname de bulunmamaktadır. Yine bu projede de ilgili kurumların ÇED görüşleri, eksik, yanıltıcı bilgiye dayalı ve hatta olumsuzdur” şeklinde belirtildi.
“DOSYA KEŞİF HEYETİNE SUNULDU”
Latmos Platformu ve çevre savunucularının hukuk mücadelesinin devam edeceği belirtilerek,“ Latmos'ta madencilik değil adeta katliam yapan, hukuk tanımayan maden şirketleri ile mücadele için yola çıkan Latmos Platformu'nun bu doğrultuda açtığı iki dava kapsamında, önemli bir gelişme olarak, dün (08.01.2024) hakim ve bilirkişi heyetlerince inceleme yapıldı. Çavdar ve Güzeltepe mahalle sakinlerinin yanı sıra, çevre savunucularının da katıldığı keşifte, işletme izni olmaksızın yapılan tahribat, bölgede yer alan tescilli Çatıdındere Arkeolojik Sit Alanı, maden şirketlerinin adeta önünü açmak için birleştirilerek orman vasıflı alana dönüştürülen zeytinlikler, bölgenin eşsiz doğal ve tarihi dokusu, davacımız İhsan Garagöz ve avukatımız Hicran Danışman tarafından keşif heyetine aktarıldı, ayrıca Prof. Dr. Doğan Kantarcı’nın hazırladığı dosya keşif heyetine sunuldu. Bu önemli keşifte bizleri yalnız bırakmayan Çavdar ve Güzeltepe sakinlerine, Aydın Ekoloji ve Yaşam Platformu (AYEP)’na, Çine Yaşam Platformu (ÇİYAP)’na, Kuşadası Çevre Platformu’na ve tüm çevre savunucularına destekleri için teşekkür ederiz. Eşsiz güzellikteki Latmos'ta 20 yılı aşkın süredir devam eden, ülke ekonomisine sürdürülebilir katkıda bulunabilecek doğal, tarihi ve kültürel kaynaklarımızın hukuksuz ve geri dönülemez şekilde tahribatına karşı mücadelede atılmış bu önemli adım ile Latmos Platformu umut ve kararlılıkla yoluna devam etmekte olup, ilk saha keşfini coşkuyla kutlayacağımız hukuk zaferlerinin müjdecisi olarak hatırlayacağımıza inanıyoruz” ifadeleri kullanıldı.
