YENİGÜN'den KENAN YEŞİL'in özel haberine göre Aydın’da, jeolojik ve biyolojik çeşitlilik açısından Batı Anadolu’nun en zengin ve önemli doğa alanlarından biri olan Latmos (Beşparmak) Dağları büyük bir hızla yok ediliyor. Yaklaşık 2 bin kilometrekare alana sahip, 600 milyon yıllık kayaların olduğu, 8 bin yıllık tarih öncesi kaya resimlerinin en seçkin örnekleri ile UNESCO Dünya Miras Listesi’nde olması gereken Latmos’un kültürel miras bütünlüğü madencilik girişimleriyle bozuluyor. Bölgede madencilik faaliyetlerine devam eden Kormad, Kale Maden, Eczacıbaşı, Kaltun, Esan, Eysim, Egamin, Lal, Bıçakçılar gibi maden firmaları, kapasite artışı talebinde bulunurken Latmos gönüllüleri, bölgedeki köylüler ve çevre savunucuları mirasın korunması için mücadele veriyor. Son dönemde Kormad ve Kale Madencilik firmalarının kapasite artışı için aldıkları “ÇED gerekli değildir” raporları, köylü ve çevrecilerin açtığı davalar sonucu iptal edildi. Mahkemeden çıkan sevindirici kararlar sonrasında çevreciler ve Latmos gönüllüleri, mücadeleyi büyütmek için “Köy Toplantıları” yapmaya başladı. İlk olarak Sakarkaya’da köy sakinleri ile bir araya gelinirken maden tehdidi altında olan Yeşilköy, Karacahayıt, Serçin gibi köylere de ziyaretler yapıldı ve maden tehlikeleri hakkında köylülerle konuşuldu.
BENZERSİZ KAYALARI PARÇALAMAYA BAŞLADILAR
Latmos’un kalbi sayılan Koçarlı ilçesi sınırları içinde Bağarcık Mahallesi Çörlen Mevkisi’nde milyonlarca yılda oluşan kayalar kırıcı ve delicilerle paramparça ediliyor. UNESCO Dünya Miras Listesi’ne girecek güzellikte olan Latmos, Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü’nün Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Projeleri bağlamında, Potansiyel Doğal Sit Alanı Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporu kapsamında ele alındı. Maden faaliyetlerinin kesinlikle yapılamayacağı “Nitelikli Doğal Koruma Alanı” statüsü için yapılan başvuru onay aşamasında bekliyor. Arkeolojik SİT sahasından geçip Çörlen Yaylası'na giren Egamin şirketine ait iş makinası benzersiz kayaları parçalamaya başladı. Çevrecilerin girişimi ile iş makinası çalışması bir gün durduruldu. Ancak karar dinlenmedi ve iş makinaları çalışmaya devam ediyor. Milyonlarca yılda oluşan benzersiz kayalar geri dönülmez biçimde parçalanıyor.
MADEN MAĞDURU KÖYLERİ GEZMEYE BAŞLADILAR
Latmos’ta madencilik faaliyetinde bulunan Egamin, Kormad, Kale Maden, Eczacıbaşı, Kaltun, Esan, Eysim, Lal, Bıçakçılar gibi maden firmaları kapasite artışı başvurularını sürdürüyor. Kale Maden’in Aydın'ın Söke ilçesine bağlı Yeşilköy’deki kapasite artışı ve Kormad Madenciliğin Aydın’ın Söke İlçesi Karakaya ve Çavdar köyündeki kapasite artışı izinleri, köylü ve çevrecilerin açtığı dava sonucu mahkeme tarafından iptal edildi. Mahkemeden çıkan sevindirici kararlar sonrasında çevreciler ve Latmos gönüllüleri, direnişi büyütmek için “Köy Toplantıları” yapmaya başladı. Daha önce Latmos Dağı’nda çevrecilerin, gönüllülerin ve köylülerin katılımı ile durum değerlendirmesi toplantısı yaptıklarını aktaran Latmos Platformu üyesi ve Latmos gönüllüsü Dr. Varol Aydın, “Burada yol haritası belirledik. İlk olarak Sakarkaya köyünde toplantı yaptık. Daha sonra ise benzer tehlikeleri yaşayan Yeşilköy, Karacahayıt, Serçin gibi köylerine ziyaretlerde bulunduk. Maden tehlikeleri konusunda köylülerle konuştuk. Kazandığımız davalarla ilgili bilgilendirmede bulunduk. Latmos için birlikte hareket etme konusunda fikir birliğine vardık” dedi.
YOK OLUŞ TEHLİKESİ İÇİNDE
Latmos Dağı’ndaki kayaların milyonlarca yılda oluştuğunu vurgulayan Dr. Varol Aydın, içerisinde antik kentlerin, nesli tehlikede olan canlıların, endemik bitkilerin, muhteşem doğası ve köylülerle yaşayan kültürün madencilik faaliyetleri ile yok olma tehlikesi yaşadığını belirtip, “Latmos’un korunması için çaba sarf edilmesi lazım. Latmos içindeki madenlerden dolayı yok oluş tehlikesi içerisinde. Bölgenin tehdidi madenler. Son dönemde kendini gösteren RES’ler var. Madenler ve RES’ler eşsiz bir peyzajı olan bölgeyi olumsuz etkiliyor. Ayrıca yerel halkın burada azalması, köylerin boşalması, işlenmeyen tarım alanları madencilerin hedefi haline dönüşüyor. Doğa ile iç içe süren kültürel geleneksel hayatın yok olması ayrı bir tehlike” diye konuştu.
"180'İN ÜZERİNDE KAYA RESMİ VAR"
Latmos’ta bulunan milyonlarca yıllık Gynas kayalarının değişiminin halen devam ettiğine dikkat çeken Dr. Aydın, “Çok değerli jeolojik gidişatı da madenler bozuyor. Çörlen, 2005 yılında ilk maden girişiminin hedeflerinden birisiydi. Arkeolojik sit ilan edilmesi ile kurtuluyor. 180’in üzerinde kaya resimleri 8 bin yıl öncesine kadar tarihleniyor. Bu kayalar madencilik için kullanılmak isteniyor. Buradaki kaya resimleri dünyanın birçok yerindekinden daha farklı. Latmos’taki kaya resimlerinin hiçbir alt sahnesi yok. Av ya da savaş sahnesi yok. Aile, düğün, eğlence temaları var. Erkekten çok kadın kaya resimleri var. Bölgede antik kentlerin varlıkları devam ediyor. Bafa’nın körfezden göle dönüşmesi ayrı bir habitat oluşturuyor” ifadelerini kullandı.
