Memur ve emekli maaşlarına yılın ikinci yarısı için yapılacak zamların yanında, bazı vergilerde artış ile Motorlu Taşıtlar Vergisi’ne ek vergi getiren torba kanun teklifi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edildi. Teklifle en düşük memur maaşı 22 bin 17 liraya çıkarılırken, emekli maaşlarına da yüzde 25 zam yapılacak. Yüzde 25’lik zamdan EYT düzenlemesi ile emekli olanlar yararlanamayacak. Teklifle, Kurumlar Vergisi oranları yükseltilirken, Motorlu Taşıtlar Vergisi de bu yıl mahsus olmak üzere iki katına çıkarılıyor. Teklifle Cumhurbaşkanı’na verilen borçlanma yetkisi de artırılıyor.
AKP’nin “memura zam müjdesi” olarak duyurduğu ancak bazı vergilerde artış ve ek vergiler getiren ‘6 Şubat 2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremler in Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşırlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişikli Yapılması Hakkında Kanun’ teklifi AKP ve MHP’li milletvekillerinin oyları ile TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edildi. Teklifin görüşmeleri sırasında AKP, emekli maaşlarına yüzde 25 zam yapılmasına ilişkin önerge verdi. Önerge, teklife yeni bir madde olarak eklendi. Böylece, memur, SGK ve Bağkur emeklilerinin maaşlarına yılın ikinci yarısı için yapılacak zam yüzde 25 olarak belirlendi. Ancak, EYT düzenlemesi kapsamında emekli olanlar zam kapsamı dışında tutuldu.
Teklifle, memur ve emekli maaşlarına yapılacak zamlar yanında deprem zararlarının karşılanması amacıyla yeni vergiler de getirildi. Motorlu Taşıtlar Vergisi’ne ek vergi konuldu. MTV bu yıla mahsus olmak üzere iki katına çıkarıldı. Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi genel bütçeye gelir olarak kaydedilecek ve yerel yönetimler bundan pay alamayacak. Teklifin etki analizine göre ek motorlu taşıtlar vergisinden Hazine’ye 30 milyar lira ek gelir hedefleniyor.
CUMHURBAŞKANINA PLASTİK POŞETTEKİ PAYI DAHİ ARTIRMA YETKİSİ
Teklifle ayrıca Çevre Kanunu’nu kapsamında geri kazanım katkı payı tutarlarında 2 katına kadar artış için Cumhurbaşkanına yetki veriliyor. Cumhurbaşkanı plastik poşetin geri dönüşümündeki payındaki artışından dahi yetkili olacak. Cumhurbaşkanı bunun yayında binek araç lastiği, piller gibi geri dönüşüme tabi maddelerden alınan bu payı 2 katına kadar arttırabilecek. Cumhurbaşkanının yarı oranda artırabilme yetkisi bulunuyordu.
CUMHURBAŞKANINA BÜTÇENİN YARISI KADAR BORÇLANMA YETKİSİ
Teklifle bütçe başında kamu kurumlarına verilen borçlanma limiti de artırılıyor. Cumhurbaşkanı ve bakanlara net borçlanma tutarının 3 katına kata kadar arttırma yetkisi veriliyor. 2023 yılı başında 4,4 trilyon lira gider öngörülüyordu ve Cumhurbaşkanına da 660,9 milyar lira borçlanma yetkisi verilmişti. Bu yetki teklifle beraber neredeyse 2023 yılı gider bütçesinin yarısına ulaştı ve Cumhurbaşkanına 2 trilyon 181 milyar lira borçlanma yetkisi verilmesi öngörüldü.
EN DÜŞÜK MEMUR MAAŞI 22 BİN 17 LİRA
Teklifle memur maaşlarında artış yapılıyor. En düşük memur maaşı 22 bin 17 liraya çıkarılacak. Ortalama memur maaşı ise 25 bin 15 lira olacak. Teklif ile kamu görevlilerinin 1 Temmuz 2023 tarihiyle 31 Aralık 2023 tarihleri arasındaki dönem için enflasyon farkı dahil yapılması öngörülen artışa ilave seyyanen net 8 bin 77 liralık artış yapılıyor. 2023 Ocak tarihinde 11 bin 848 lira olan en düşük memur maaşının 2023 Temmuz’unda 22 bin 17 liraya çıkmasıyla beraber artış oranı ise yüzde 86’yı bulacak. Düzenlemeyle ortalama memur maaşı yüzde 74 oranında artmış olacak.
GELECEK ZAM DÖNEMİNDE 8 BİN 77 LİRA HESABA KATILMAYACAK
Memura yapılan 8 bin 77 liralık artışın maliyeti ektik analizinde, Merkezi Yönetim bütçesine maliyetinin 177 milyar lira olacağı tahmin edildi. Ayrıca işverenlere asgari ücret desteği de teklifte yer aldı. İşverenlere verilen ve İşsizlik Sigortası’ndan karşılanan asgari ücret desteği 500 liraya çıkarılacak. Bu desteğin maliyeti ise 19 milyar lira olacak.
Emekli aylığının 7 bin 500 liraya, bayram ikramiyesinin 2 bin liraya çıkarılması, işverene asgari ücret prim teşviki verilmesi gibi nedenlerle Cumhurbaşkanı’na ilgili idare bütçelerine ödenek ekleme yetkisi de verilecek. Bu yetkinin miktarının da 794,1 milyar lira olduğu bilgisi verildi.
ANAYASA MAHKEMESİ’NİN İPTAL ETTİĞİ CEZALARA DÜZENLEME
Teklifle koronavirüs sürecinde kesilen cezalarla ilgili Anayasa Mahkemesi’nin iptal ettiği karar doğrultusunda düzenleme yapılıyor. Koronavirüs sürecinde kesilen cezalar iptal edilirken, tahsil cezalar ise iade edilecek. 312 bin kişi yararlanacak ve toplamda kesilen 308 milyon liralık idari para cezası iade edilmesi bekleniyor.
Akaryakıt, tütün, alkollü içkilere ilişkin ÖTV tutarlarında Cumhurbaşkanına verilen yarı katına kadar olan yetki artırılarak, 5 katına kadar çıkarıldı. Akaryakıtta ilişkin maktu ÖTV tutarları ÜFE endekslerine göre değerlendirilecek.
KURUMLAR VERGİSİNDE ORAN ARTTI
Teklifle kurumlar vergisinde de artış yapılıyor. Yüzde 20 olan kurumlar vergisi oranı depremin yarattığı ekonomik kaybı karşılayabilmek için yüzde 25’e çıkarılıyor. Teklife göre, kurumlar vergisi, finansal kiralama, faktoring, elektronik ödeme şirketleri, sermaye piyasası kurumları ve sigorta şirketleri için de yüzde 25’ten yüzde 30’a yükseltiliyor. Bu artışın 2023 yılına etkisinin 80 milyar lira, yıllık etkisinin ise 119,9 milyar lira olması bekleniyor.
KKM'NİN "DESTEĞİ" MERKEZ BANKASI'NDA
Ayrıca Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarının kur artışlarına karşı korunması amacıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca sağlanan desteğin, artık Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından sağlanacağı da teklifle düzenleniyor. Söz konusu düzenlemeye göre, Kur Korumalı Mevduatta hesabı bulunanlara verilen destek artık Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından değil TCMB tarafından sağlanacak. Etki analizinde bu işlemin sonucu “Hazine ve Maliye Bakanlığınca sağlanan mevcuda açılmış kur korumalı hesaplara oluşturulması öngörülen yaklaşık 100 milyar liralık ödemenin merkezi yönetim bütçesinden imkanlarından yapılmaması öngörülmektedir” denildi.
DEPREM BÖLGESİNDEKİ KONTEYNERLARA VERGİ MUAFİYETİ
Teklife AKP milletvekillerinin verdikleri önergelerle yeni düzenlemeler de eklendi. Deprem bölgesinde afet bölgesinde yapılacak konteyner vb. yapılara ilişkin vergi muafiyeti getirildi. Ayrıca depremzedelere konut vb. ihtiyaçları için kredi desteği sağlandı. Ayrıca deprem bölgesinde Cumhurbaşkanlığı kararıyla bazı alanlar sanayi alanı olarak belirlenecek. Sanayi alanlarına ilişkin acele kamulaştırma yapılabilecek. Yeni sanayi alanları da kredilerle desteklenecek.
Türkiye’de yabancı harp okullarına öğrenciler gönderilebilecek ve bu öğrenciler belli haklar tanınacak. Bazı masrafları devlet tarafından karşılanacak.
EMEKLİLERE YÜZDE 25 ZAM KOMİSYONDA KABUL EDİLDİ
AKP’nin verdiği önergeyle emekli maaşlarına yapılacak zam oranları da belirlendi. Önergeyle teklife eklenen maddeye göre emekli maaşlarına yılın ikinci yarısı için yüzde 25 zam yapılacak. Ancak, önergeyle getirilen yüzde 25’lik maaş zammından 2023 Ocak ayı öncesi emekli olanların yararlanması öngörüldüğü için EYT kapsamında emekli olanlar zamdan yararlanamayacak.
KİRALARA YÜZDE 25 ARTIŞ SINIRI UZATILDI
Ayrıca kira artışlarına yüzde 25 zam oranı 1 yıl daha uzatıldı.
AKP’nin verdiği önerge ile teklife eklenen düzenlemeyle afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde zeytinlik alanlar iskana açılabilecek.
Önergeyle aile hekimleri ve aile diş hekimlerine ilişkin düzenleme de teklife eklendi ve hekimlerin sözleşmelerinin devam etmesi için devlet memurluğundan çıkarılma nedenlerinden birinden ceza almış olmama şartı getirildi.
Teklifin önümüzdeki hafta TBMM Genel Kurulu’nda görüşüldükten sonra yasalaşması bekleniyor.
