Başta İstanbul olmak üzere tüm Türkiye’de kira artışları gündemdeki yerini korumaya devam ediyor.
İstanbul’da ev sahipleri, evlerini daha yüksek fiyattan kiralamak amacıyla mevcut kiracılarına evi boşaltmaları için para teklif etmeye başladı. Konuyla ilgili konuşan Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, kira bedellerinde alt sınırın olduğu gibi üst sınırın da olması gerektiğini belirtirken, İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa ise kiracı ve ev sahibinin karşılıklı anlaşması durumunda hukuki açıdan sorun olmadığını ifade etti.
KİRACIYA EVDEN ÇIKMASI İÇİN PARA TEKLİF EDİYORLAR
Depremin ardından İstanbul’da kira fiyatlarında yaşanan olağanüstü artışlar, ev sahibi-kiracı ilişkisini gündemden düşürmüyor.
Fahiş kira artışları nedeniyle ev sahipleri ve kiracılar arasında tartışmaların yanı sıra cinayete varan kavgalar yaşandı. Ancak ev sahibi ve kiracılar arasında yeni bir döneme giriliyor.
Evini 2-3 kat fiyat farkıyla kiralamak isteyen ev sahipleri, mevcut kiracılarına evlerini boşaltmaları için para teklif ediyor.
Uzmanlar, ev sahiplerinin yaşanan kira artışlarının ardından kendi evinin düşük miktarda kalması ve kiracısının evi boşaltma teklifini kabul etmemesinin ardından bu yola başvurduğunu belirtiyor.
Uzmanlar geçen yıl kira artışı için kanunla getirilen yüzde 25’lik sınırın konut fiyatlarındaki artışı önlemediğini düşünüyor.
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa, kiracı ve ev sahibinin karşılıklı anlaşması durumunda hukuki açıdan sorun olmadığını belirtirken, Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu ise kira bedelinin devlet tarafından alt ve üst sınırının belirlenmesi gerektiğini ifade ediyor.
‘O PARAYI BİRKAÇ AYDA YENİ KİRACIDAN ÇIKARTACAK’
Türkiye’de konut açığı olduğuna dikkat çeken Ağaoğlu, “Bazı ev sahipleri kendi evinde 3 bin liraya oturan kiracıyı çıkaramayınca ‘yanındaki 10 bin liraya oturuyor, ben bunu çıkarayım’ diyor. ‘Ayda 7 bin lira ekstra para sağlarım’. Böyle bir kazancı da 12 ayda 140 bin lira olur. Orada belli bir miktar parayı kiracıya teklif ediyor. Ev sahibinin amacı o verdiği parayı birkaç ayda yeni kiracıdan çıkartmak” dedi.
“Bazı emlakçılar da bu konuyu irite ediyorlar. Yani ev sahipleri diyor ki ‘sen üç bin liraya oturttuğun kiracıyı çıkart, ben sana bir hafta sürmez onun 4 katı fiyattan kiracı getiririm'” diyen Ağaoğlu, şöyle devam etti:
“Bu noktada kiralarda bir alt sınır var. Ülkemizdeki yasal mevzuat alt sınır belirlemiş. Belediyelerin emlak vergilerine emsal teşkil eden matrahın yıllık kira tutarının yüzde 5’inden aşağı olamaz. Bir de üst sınır getirilsin.
Örneğin yüzde 6 üst sınır getirilirse belediyedeki rayiç bedel bir milyon ise orada 60 bin lira yıllık kira bedeli, 12’ye böldüğünüzde aylık 5 bin lira olur. Böyle bir üst sınır getirilmesi lazım, Hollanda’da yaptılar bunu, birtakım kriterler belirlediler. Semte göre, kaç odalı, kaç metrekare olduğuna göre, konforuna göre kiralara üst sınır getirildi.”
‘TAŞINMANA YARDIM EDEYİM, EVDEN ÇIK’
Kadıköy’de Emlakçı Metin Arslanoğlu kiralık daire sorununun bir yara olduğunu ifade ederek, “Özellikle bu yüzde 25’lik sınır olayı çok sıkıntı yarattı. Çünkü eski kiracılara aynı binada geçen sene üçe verdiğimiz evin yan dairesi 10-15 bine veriliyor. Yani arada çok büyük bir fark var” dedi.
Arslanoğlu, “Ev sahipleri burada diyor ki ‘ben 3 bin lira alıyorum ama benim evim yüzde 25’le bağlanmış durumda.’ Bir arayış içine giriyor ev sahipleri. Kiracısına ‘yüzde 25’i kabul etmiyorum sen bunu 7- 8 -9 bin yap’ diyor. Kiracı da yüzde 25’lik hakkını korumak istiyor. Ev sahipleri diyor ki ‘taşınmana yardım edeyim, şu kadar para vereyim’ yani çıkarmaya çalışıyor bir şekilde” diye konuştu.
’15 BİN TL TAŞINMA PARASI TEKLİF ETTİ’
Çekmeköy’de 4 yıldır oturduğu dairesini, ev sahibinin emlakçı aracılığıyla evi boşaltması için para teklif ettiğini söyleyen Emlakçı Hacı Karaduman, yaşadığı durumu şöyle anlattı:
“Benim 4 yıldır oturduğum ev sahibim, 2023 Nisan’da zam yapması gerekirken 5 Ocak 2023 tarihinde beni aradı ve 2 bin 500 lira olan kiramı 4 bin lira olarak ödememi istedi. Ben de kabul ettim.
27 Ocak’ta ise ev sahibim tekrar aradı ve evi sattığını söyleyerek daireyi boşaltmamı istedi. ‘Nasıl boşaltayım, nereye gideyim’ diyerek karşı çıktım. Sonra ev sahibimin emlakçısı beni aradı, ona da evden çıkmayacağımı söyledim. Daha sonra ise emlakçı 15 bin lira taşınma parası vereceğini söyleyerek evi boşaltmamı teklif etti.
Bizi oyuna getireceklerdi, düşmedik onların oyununa. Ben kiramı ödemeye devam ettim. Bu sefer de ev sahibi tekrar mesaj atarak kirayı 5 bin lira olarak ödemeye devam etmemi söyledi. Evi alacak biri olursa satacağını da belirtti.
EMLAKÇILAR ODASI: İKİ TARAF DA MUTABIKSA SAKINCASI YOK
Son zamanlarda bu sorunla sık karşılaştıklarını belirten İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa, “Daha önce de tek tük duyuyorduk veya başımıza geliyordu. Ev sahibi para teklif ediyordu. Ama son dönemde eski kiracıların ödediği bedelin çok düşük kalması, aynı evin yeni en az üç katı beş katı olması, ev sahiplerini kiracıyı tahliyeye zorluyor” dedi.
“Kabul etmeyene de işte ben ödeyeyim veya beş ay senden kira almayayım, üste şu kadar ödeme yapayım gibi teklifler de şu anda duyuyoruz” diyen Aşa, “Hatta emlakçıların başına bile geliyor bu. Kiracıda eğer bu konuda ılımlıysa veya o da kabulleniyorsa neticede bu bir anlaşma. Yani iki tarafın mutabık kalacağı bir anlaşma da hukuken de hiçbir sakınca yok. Kimse buna bir şey diyemez” şeklinde konuştu.
‘KİRA ARTIŞINA GETİRİLEN SINIRLAMA ÇÖZÜM OLAMADI’
Öte yandan Aydın Ağaoğlu, kira artış oranına getirilen yüzde 25 sınırının da çözüm olmadığını aktardı.
“Son zamanlarda ülkemizde oldukça büyüyen bir konut açığı var. Bu da ev kiralarını ve konut fiyatlarını oldukça yükseltti” diyen Ağaoğlu, “Bakın, Kanada’da yabancıya konut satışı yasaklandı. Hollanda’da kiralara bir üst sınır getirildi. Şu anda kiralar o kadar arttı ki vatandaş 8 bin 500 lira asgari ücret alıyor. 10 bin liradan aşağı kiralık ev bulamıyor. Geçtiğimiz yıl hükümetimiz bir karar aldı ve kira artışlarını yüzde 25’le sınırlandırması bir çözüm olmadı” diye konuştu. (DHA)
