Yeni yıl için asgari ücret görüşmelerinin bugün başlamasının ardından TÜED’den yazılı bir açıklama yapıldı. Son 30 yılın 25 yılında asgari ücretin üzerinde olan taban emekli aylıklarının, 2019 yılından bu yana geçen 5 yıllık sürede sürekli olarak asgari ücretin altında kaldığı belirtildi.
İLK KEZ 2016’DA ASGARİ ÜCRETİN ALTINA GERİLEDİ
Derneğin araştırmasına göre, 1995 yılının aralık ayında en düşük emekli aylığı 10 milyon 164 bin 511 lira iken asgari ücret 8 milyon 460 bin lira idi. 2016 yılının aralık ayına kadar asgari ücretin üzerinde kalan emekli aylıkları, ilk kez bu tarihte asgari ücretin bir miktar altına indi. Bu tarihte neredeyse eşitlenen rakamlar, 2017 ve 2018 yıllarında cüzi bir miktarda olsa emekli aylıklarının lehine döndü. 2018 yılının aralık ayına gelindiğinde en düşük emekli aylığı bin 647 lira 66 kuruş iken asgari ücret bunun 44 lira altında kaldı ve bin 603 lira 12 kuruş olarak belirlendi.
2019’DA ERİME DERİNLEŞTİ
TÜED'in araştırmasına göre, 2019 yılının aralık ayı itibarıyla ise emekli aylıklarının asgari ücret karşısında iyiden iyiye erimeye başladığı görüldü. 2023 yılı rakamlarına göre en düşük emekli aylığı (Hazine desteği ile) 7 bin 500 lira olarak belirlendi ancak asgari ücret bunun 3 bin 902 lira 32 kuruş üzerinde, yani 11 bin 402 lira 32 kuruş olarak uygulandı.
ASGARİ ÜCRETİN ÇOK ALTINDA KALDI
Araştırmanın sonuçlarına göre, geçen 30 yıl içerisinde, son 5 yıl hariç olmak üzere asgari ücretin hep üzerinde olan taban emekli aylıklarının hızla eriyerek asgari ücretin çok altında kaldığı gözlendi. Araştırmaya ilişkin TÜED açıklamasında, son 5 yılda izlenen bu politikanın emekli aylıklarının giderek düşürdüğünü ve 1994 yılında Dünya Bankası’nca başlatılan “sosyal güvenlik harcamalarının kısılması” projesiyle paralel politikalar olduğuna dikkat çekti.
“BASAMAK SİSTEMİNE DÖNÜLMELİ”
Açıklamada şunlar kaydedildi:
“Emeklilerin gelir düzeyleri giderek düşmekte, yıllarca yüksek prim ödeyenlerin aylıkları bile taban aylık veya ortalama aylık seviyelerine indirilmektedir. Aylıkların seviyelerinin iyice düşmesi nedeniyle resmi yayınlarda ortalama emekli aylıklarına yer verilemez hâle gelinmiştir. Çünkü artık ortalama aylıklar, taban aylıklara çok yakın olduğu için herhangi bir karışıklığa yer verilmesi istenmemektedir. Bu durum resmi makamlarca da açıkça ifade edilmektedir. Müdahale edilmediği takdirde emekli aylıklarının alım gücü giderek daha da düşecektir. Bu nedenle emekli aylığı hesaplama sisteminde yeniden eski uygulamalara dönülmesi, aylık bağlama oranının geçmişte olduğu gibi yüzde 70’e çekilmesi, gösterge ve basamak sistemine dönülmesi en doğru uygulama olacaktır.”